Η αρωματοθεραπεία συγκαταλέγεται στις εναλλακτικές ,συμπληρωματικές θεραπείες και χρησιμοποιεί τα αιθέρια έλαια ως κύριους θεραπευτικούς παράγοντες για την αντιμετώπιση κάποιων ασθενειών.
Ως αρωματοθεραπεία, ή θεραπεία με αιθέρια έλαια, ορίζεται η μέθοδος που χρησιμοποιεί αρωματικά έλαια φυτών, που έχουν παραληφθεί με φυσικό τρόπο από αυτά, για θεραπευτικούς ή ιατρικούς σκοπούς.
Το όνομα της είναι σύνθετο και προέρχεται από τις αρχαίες ελληνικές λέξεις άρωμα και θεραπεία. Σαν σκοπό έχει την προσφορά ισορροπίας και αρμονίας αλλά και την προώθηση της υγείας του ατόμου, μέσω επίδρασης στην διάθεσή του καθώς και στη νοητική, την ψυχολογική και την σωματική του ευεξία. Πρόκειται για μια φυσική, μη παρεμβατική μέθοδο η οποία θεωρείται σχεδιασμένη για να επηρεάζει το σύνολο του οργανισμού και όχι απλά τα συμπτώματα ή κάποια ασθένεια. Έχει χαρακτηριστεί τόσο ως συμπληρωματική θεραπεία, παράλληλα με κάποια θεραπευτική αγωγή, όσο και μια μορφή εναλλακτικής ιατρικής, υποκαθιστώντας τις συμβατικές αγωγές.
Η αρωματοθεραπεία είναι γνωστή στον άνθρωπό για περισσότερα από 6.000 χρόνια, καθώς λαοί όπως οι Αιγύπτιοι, οι Κινέζοι και οι Ινδοί την χρησιμοποιούσαν ως θεραπευτική πρακτική από αρχαιοτάτων χρόνων.
Τα αιθέρια έλαια συνολικά διαθέτουν αντιβακτηριακές, αντιϊκές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, σε συνδυασμό με την ικανότητα ενίσχυσης του ανοσοποιητικού. Αυτή έρχεται μέσω της επίδρασής τους στις ορμόνες, τους αδένες, τα συναισθήματα, το κυκλοφορικό σύστημα, την αύξηση της μνήμης και της εγρήγορσης και στην χαλάρωση του οργανισμού. Οι ιδιότητές τους οφείλονται στην δομή τους, αλλά τα αποτελέσματά τους είναι όπως καταλαβαίνουμε αρκετά πολύπλοκα, όπως πολύπλοκη είναι και η δομή τους και οι χημικές τους ιδιότητες. Ανάλογα με το κυρίαρχο συστατικό του ελαίου διαφοροποιείται συνήθως και η δράση του. Το αιθέριο έλαιο, όπως θα παρουσιαστεί και στην πορεία, μπορεί είτε να εφαρμοστεί τοπικά με μάλαξη είτε να εισπνευσθεί. Η ικανότητα διείσδυσης των αιθερίων ελαίων στους υποδόριους ιστούς είναι ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία στην εμφάνιση του θεραπευτικού αποτελέσματος της αρωματοθεραπείας στην πρώτη περίπτωση (μάλαξη). Ο μηχανισμός δράσης στην περίπτωση της εισπνοής περιλαμβάνει την ενσωμάτωση του αιθερίου ελαίου από τα κύτταρα – υποδοχείς της μύτης ως βιολογικό σήμα. Το σήμα ακολούθως μεταδίδεται στο μεταιχμιακό σύστημα του εγκεφάλου και στον υποθάλαμο μέσω του οσφρητικού βολβού και έχει σαν συνέπεια την αποδέσμευση ουσιών – νευροδιαβιβαστών, ούτως ώστε να μεταφερθεί το “μήνυμα” από το νευρικό στα υπόλοιπα συστήματα του σώματος και να επιφέρει την επιθυμητή αλλαγή και αίσθημα ανακούφισης. Τέτοιου είδους ουσίες είναι η σεροτονίνη, η ενδορφίνη και η νοραδρεναλίνη, οι οποίες απελευθερώνονται κατ’ αντιστοιχία από έλαια που καταπραΰνουν, προκαλούν ευφορία και διεγείρουν τον οργανισμό για να μεταφέρουν το αναμενόμενο αποτέλεσμα.
Τα αιθέρια έλαια σήμερα περιλαμβάνουν περισσότερα από 60 είδη φυτικών ελαίων τα οποία έχουν πολλαπλές χρήσεις.
